Η εικόνα της μητρότητας είναι λίγο πολύ η ίδια. Το σώμα δουλεύει υπερωρίες, το μυαλό είναι χαμένο, οι εκκρεμότητες άπειρες και ο χρόνος δεν αρκεί. Και ξαφνικά, εκεί που νιώθεις ότι είσαι δίπλα στην κατάρρευση, εντοπίζεις έναν οξύ, ενοχλητικό πόνο στη βάση του αντίχειρα, ακριβώς επάνω από τον καρπό. Τον νιώθεις κάθε φορά που σηκώνεις το μωρό σου από την κούνια, όταν προσπαθείς να ανοίξεις ένα βάζο ή ακόμα και όταν γυρίζεις ένα κλειδί. Αυτός ο πόνος έχει όνομα: Τενοντοελυτρίτιδα De Quervain, και είναι τόσο συχνός στις νέες μητέρες που έχει κερδίσει το παρατσούκλι «Mommy's Thumb» ή «Ο Αντίχειρας της Μαμάς». Συνάντησα τον Αριστοτέλη Κούρτη, Ορθοπεδικό Χειρουργό στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών και τον ρώτησα όλα όσα με απασχολούν (ενώ λίγο πριν μου σύστησε αντιφλεγμονώδη και έναν νάρθηκα!
Από τη Μυρτώ Κάζη
Γιατρέ μου, τι είναι με απλά λόγια η Τενοντοελυτρίτιδα De Quervain;
Στη βάση του αντίχειρά σου, δύο τένοντες περνούν μέσα από ένα στενό «κανάλι» ή «έλυτρο» που τους κρατά στη θέση τους καθώς κινούν τον αντίχειρα μακριά από την παλάμη. Στην τενοντοελυτρίτιδα De Quervain, αυτό το έλυτρο ερεθίζεται και πρήζεται. Ως αποτέλεσμα, ο χώρος για τους τένοντες στενεύει δραματικά. Κάθε φορά που κινείς τον αντίχειρά σου, οι τένοντες τρίβονται πάνω στο ερεθισμένο κανάλι, προκαλώντας έντονο πόνο και δυσκολία στην κίνηση. Είναι σαν να προσπαθείς να περάσεις ένα φθαρμένο σχοινί μέσα από ένα πολύ στενό σωλήνα.
Και γιατί τη συνδέουμε με τη μητρότητα;
Η σύνδεση αυτής της πάθησης με τη μητρότητα είναι σχεδόν απόλυτη και οφείλεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων:
Η Κίνηση-Κλειδί: Το Σήκωμα του Μωρού:Η νούμερο ένα αιτία είναι ο τρόπος που οι περισσότερες από εμάς σηκώνουμε ενστικτωδώς τα μωρά μας. Περνάμε τα χέρια μας κάτω από τις μασχάλες τους, με τους αντίχειρες τεντωμένους προς τα πάνω και τους καρπούς λυγισμένους. Αυτή η κίνηση σχήματος «L» που κάνουν τα χέρια μας, ασκεί τεράστια, επαναλαμβανόμενη πίεση ακριβώς στους τένοντες που φταίνε για το De Quervain.
Επανάληψη και Αυξανόμενο Βάρος: Δεν το κάνεις μία ή δύο φορές. Σηκώνεις το μωρό σου δεκάδες φορές την ημέρα. Και καθώς το μωρό μεγαλώνει και βαραίνει, η καταπόνηση στους τένοντες αυξάνεται εκθετικά.
Ορμονικές Αλλαγές: Όπως και με τον καρπιαίο σωλήνα, οι ορμόνες της εγκυμοσύνης και της λοχείας μπορούν να προκαλέσουν κατακράτηση υγρών και χαλάρωση των συνδέσμων, κάνοντας τους τένοντες πιο ευάλωτους σε ερεθισμούς.
Ο πόνος στον αντίχειρα είναι θα έλεγα συχνός. Ποια συμπτώματα θα με οδηγήσουν στον γιατρό;
Τα συμπτώματα του «Αντίχειρα της Μαμάς» είναι αρκετά χαρακτηριστικά και όσο κι αν στην αρχή προσποιηθείς πως δεν είναι "εκεί", εκείνα θα παραμείνουν και σε λίγο καιρό θα σε οδηγήσουν στον γιατρό. Ποια είναι αυτά τα συμπτώματα;
Πόνος: Το κύριο σύμπτωμα. Είναι ένας έντονος, διαπεραστικός πόνος στη βάση του αντίχειρα, στην πλευρά του καρπού.
Πρήξιμο (Οίδημα): Η περιοχή μπορεί να είναι πρησμένη και ευαίσθητη στην αφή.
Δυσκολία στην Κίνηση: Πόνος όταν προσπαθείς να κάνεις γροθιά, να πιάσεις αντικείμενα ή να στρίψεις τον καρπό σου.
Αίσθηση «Μαγκώματος»: Μπορεί να νιώθεις τον τένοντα να «κολλάει» ή να «πηδάει» καθώς κινείς τον αντίχειρα.
Υπάρχει κάτι να κάνω για να δω ότι όντως έχω την Τενοντοελυτρίτιδα De Quervain;
Μια απλή δοκιμασία (που ο γιατρός θα κάνει σωστά, αλλά μπορεί να σου δώσει μια ιδέα) είναι το τεστ Finkelstein: Κλείσε τον αντίχειρά σου μέσα στην παλάμη σου και κάνε γροθιά. Στη συνέχεια, λύγισε απαλά τον καρπό σου προς την κατεύθυνση του μικρού σου δαχτύλου. Αν αυτή η κίνηση προκαλεί οξύ πόνο, είναι πολύ πιθανό να έχεις τενοντοελυτρίτιδα De Quervain.
Και αν ο γιατρός μου κάνει τη διάγνωση, ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Η ανακούφιση είναι εφικτή, αλλά απαιτεί αλλαγή συνηθειών κάτι που είναι σχετικά δύσκολο αφού είσαι μητέρα και το μωρό σου είναι εκεί και καθημερινά το έχεις αγκαλιά. Η πιο σημαντική αλλαγή που σου προτείνω είναι να αλλάξεις τον τρόπο που σηκώνεις το μωρό! Αυτό είναι το κλειδί. Αντί να το σηκώνεις με τους αντίχειρες τεντωμένους, μάθε να το «κουβαλάς» περνώντας τις παλάμες σου κάτω από την πλάτη και τον ποπό του, σαν να κρατάς έναν δίσκο. Αυτό μεταφέρει το βάρος στους μεγαλύτερους μυς των χεριών και της πλάτης σου. Ένας ειδικός νάρθηκας που ακινητοποιεί τον αντίχειρα και τον καρπό (νάρθηκας spica) θα δώσει στους τένοντές σου την ξεκούραση που χρειάζονται για να επουλωθούν. Ακόμα βάλε πάγο στην περιοχή για 15 λεπτά, αρκετές φορές την ημέρα, για να καταπολεμήσεις τη φλεγμονή. Τέλος προσπάθησε να αποφεύγεις δραστηριότητες που απαιτούν δυνατή λαβή ή στρίψιμο του καρπού.
Κι αν κάνω όλα αυτά και ο πόνος δεν περάσει;
Αν ο πόνος δεν υποχωρεί, ο γιατρός μπορεί να συστήσει αντιφλεγμονώδη φάρμακα, φυσικοθεραπεία ή μια ένεση κορτιζόνης στην περιοχή, η οποία συνήθως είναι εξαιρετικά αποτελεσματική.
Γιατρέ μου, σε ευχαριστώ για τις πληροφορίες!
Θυμηθείτε πως η τενοντοελυτρίτιδα De Quervain μπορεί να σε κάνει να νιώθεις ότι ακόμα και η πιο απλή κίνηση είναι μια δοκιμασία. Είναι όμως μια απόλυτα διαχειρίσιμη κατάσταση. Αναγνωρίζοντας την αιτία –τον τρόπο που σηκώνεις το μωρό σου– και κάνοντας συνειδητές αλλαγές στην καθημερινότητά σου, μπορείς να βρεις άμεση ανακούφιση. Μη διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια, τόσο από τους ειδικούς όσο και από τους δικούς σου ανθρώπους. Η φροντίδα των χεριών σου είναι επένδυση στην ικανότητά σου να αγκαλιάζεις, να παίζεις και να φροντίζεις το παιδί σου χωρίς πόνο!
ΒΟΟΜ Info: Αριστοτέλης Κούρτης
Ορθοπεδικός Χειρουργός, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Επίτιμος Επιμελητής Nuffield Orthopedic Centre, Οξφόρδη, Ηνωμένο Βασίλειο
Επίτιμος Επιμελητής, Νοσοκομείο Southmead, Μπρίστολ, Ηνωμένο Βασίλειο
Επίτιμος Διδάκτορας Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, Ηνωμένο Βασίλειο
