Η δεύτερη Δευτέρα του Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί ως Διεθνής Ημέρα κατά της Επιληψίας, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης κατά της Επιληψίας (ILAE) και του Παγκοσμίου Γραφείου Επιληψίας (IBE), με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινής γνώμης για την επιληψία. Με αφορμή τη σημερινή μέρα λοιπόν, παραθέτουμε μερικές πληροφορίες.
Τι είναι
Η επιληψία είναι μία χρόνια διαταραχή που εκδηλώνεται με επαναλαμβανόμενες, απρόκλητες επιληπτικές κρίσεις, οι οποίες συμβαίνουν λόγω μίας ξαφνικής αύξησης της ηλεκτρικής δραστηριότητας στον εγκέφαλο. Αυτό προκαλεί μία προσωρινή διαταραχή στα συστήματα ανταλλαγής μηνυμάτων μεταξύ των κυττάρων του εγκεφάλου. Κατά τη διάρκεια μίας επιληπτικής κρίσης ο εγκέφαλος του ασθενούς «αναστέλλεται» ή «συγχύζεται».
Κάθε ασθενής βιώνει την επιληψία με διαφορετικό τρόπο
Αυτό που ένας ασθενής με επιληψία βιώνει κατά τη διάρκεια μίας επιληπτικής κρίσης θα εξαρτηθεί από ποιο μέρος του εγκεφάλου του ή της ξεκινά η επιληπτική δραστηριότητα και πόσο πολύ και γρήγορα εξαπλώνεται από εκείνη την περιοχή. Κατά συνέπεια, υπάρχουν διάφοροι τύποι επιληπτικών κρίσεων και κάθε ασθενής θα έχει επιληψία με το δικό του / της μοναδικό τρόπο.
Τύποι & περιγραφές
Υπάρχουν τρεις τύποι διαγνώσεων της επιληψίας:
- Ιδιοπαθής: δεν υπάρχει προφανής αιτία επιληψίας.
- Κρυπτογενής: ο γιατρός πιστεύει ότι υπάρχει πιθανότατα μία αιτία επιληψίας, αλλά δε μπορεί να το εντοπίσει.
- Συμπτωματική: ο γιατρός γνωρίζει ποια είναι η αιτία της επιληψίας.
Υπάρχουν τρεις περιγραφές των επιληπτικών κρίσεων, ανάλογα με το μέρος του εγκεφάλου από το οποίο ξεκίνησε η επιληπτική δραστηριότητα:
1. Μερική ή εστιακή επιληπτική κρίση που διακρίνεται σε απλή (η ηλεκτρική διαταραχή δεν εξαπλώνεται, ο ασθενής δεν παρουσιάζει απώλεια συνείδησης) και σύνθετη (ο ασθενής εμφανίζει σύνθετες ψευδαισθήσεις, νοητικές διαταραχές, απώλεια συνείδησης, κινητική δυσλειτουργία)
2. Γενικευμένη επιληπτική κρίση που συμβαίνει όταν τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου έχουν επιληπτική δραστηριότητα και η συνείδηση του ασθενούς χάνεται όσο η κρίση είναι σε εξέλιξη. Οι κατηγορίες της γενικευμένης επιληπτικής κρίσης είναι:
- Τονικοκλονική (grand mal): η πιο συχνή και δραματική επιληπτική κρίση που συνοδεύεται από απώλεια συνείδησης, τονικές και κλονικές φάσεις. Μετά τον παροξυσμό ακολουθεί περίοδος σύγχυσης και εξάντλησης.
- Αφαίρεση (petit mal): σύντομη, απότομη και αυτοπεριοριζόμενη απώλεια συνείδησης, εμφανίζεται σε ηλικίες 3-5 ετών μέχρι την εφηβεία.
- Μυοκλονική: σύντομα επεισόδια σύσπασης των μυών ως αποτέλεσμα νευρολογικής βλάβης. Είναι σπάνια.
- Πυρετικοί σπασμοί: σε ηλικίες 3-5 μηνών, μικρά παιδιά εμφανίζουν σπασμούς σε ασθένειες που συνοδεύονται από υψηλό πυρετό, εντελώς καλοήθεις.
- Επιληπτική κατάσταση (status epilepticus): οι παροξυσμοί επανέρχονται κατά σύντομα χρονικά διαστήματα.
3. Δευτεροβάθμια γενικευμένη επιληπτική κρίση, που συμβαίνει όταν η επιληπτική δραστηριότητα ξεκινά ως μερική κρίση, αλλά στη συνέχεια εξαπλώνεται και στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου.
Αντιμετώπιση & πρώτες βοήθειες
Εφόσον γίνει η διάγνωση, τα άτομα με επιληψία παίρνουν φαρμακευτική, αντιεπιληπτική αγωγή, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει και η επιλογή της χειρουργικής επέμβασης.
Σε περίπτωση που βρεθείτε κοντά σε άτομο που βιώνει επιληπτική κρίση:
- Μην χάσετε την ψυχραιμία σας και απομακρύνετε αντικείμενα που μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό.
- Σημειώστε την ώρα που ξεκίνησε η κρίση και μην αφήσετε το άτομο μόνο.
- Να παράσχετε υποστήριξη σε περίπτωση πτώσης και να μιλάτε αργά και χαμηλόφωνα.
- Χρησιμοποιήστε κάτι μαλακό, όπως ένα μαξιλάρι ή μια πετσέτα, για να προστατέψετε το κεφάλι αν το άτομο βρίσκεται στο έδαφος.
- Μην προσπαθείτε να συγκρατήσετε το άτομο και μην ασκείτε πίεση στα χέρια ή στα πόδια για να αποτρέψετε τους σπασμούς.
- Μην τοποθετήσετε τίποτα στο στόμα του ατόμου.
- Αν οι σπασμοί δεν έχουν σταματήσει μετά από 5 λεπτά, καλέστε ασθενοφόρο.
- Αφού σταματήσει η κρίση τοποθετήστε το άτομο σε θέση πλάγιας κατάκλισης και ελέγξτε αν ο ρυθμός αναπνοής του έχει επανέλθει στο φυσιολογικό. Ελέγξτε ότι δεν υπάρχει κάποιο ξένο σώμα (π.χ. τροφή, τεχνητή οδοντοστοιχία) στην αναπνευστική οδό. Καλέστε ασθενοφόρο αν παρατηρήσετε δυσκολία στην αναπνοή αφού σταματήσει η κρίση.
- Μην απομακρυνθείτε μέχρι να βεβαιωθείτε ότι το άτομο έχει επανέλθει πλήρως.
Διάσημοι που έπασχαν από επιληψία
Ο Μέγας Αλέξανδρος, η Αγκάθα Κρίστι, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, ο Ναπολέων και ο Τσαϊκόφσκι ήταν μερικοί μόνο από τους διάσημους που έπασχαν από επιληψία.
Με πληροφορίες από το site του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών
