Δεν θυμάμαι ακριβώς ποια ημέρα θήλασα για τελευταία φορά το γιο μου. Μόνο ότι ένιωθα πως ήταν υπερβολικά νωρίς για να σταματήσει αλλά δεν είχα άλλη επιλογή: Από τον τέταρτο μήνα είχα επιστρέψει στο γραφείο και, καθώς το γάλα που έβγαζα ήταν ήδη λίγο – βλέποντάς τον να χάνει βάρος μετά τον τοκετό, είχα ενδώσει στα συμπληρώματα με φόρμουλες εμπορίου –, οριακά κατάφερα να παρατείνω το θηλασμό μέχρι τον πέμπτο μήνα του. Έτσι, στις μητρικές ενοχές που δεν τα είχα καταφέρει με τον αποκλειστικό θηλασμό, ήρθαν να προστεθούν καινούριες, ότι δεν είχα πετύχει να του προσφέρω τα οφέλη του μητρικού γάλακτος ούτε καν για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του.
Τα επόμενα χρόνια, ωστόσο, μιλώντας με όλο και περισσότερες νέες μαμάδες αλλά και ειδικούς, κατάφερα να συμφιλιωθώ με το γεγονός ότι στην αποστολή «θηλασμός», που είχα αναθέσει στον εαυτό μου, δεν είχα κατακτήσει τη βαθμολογία «10/10». Μέσα από ειλικρινείς και θαρραλέες κουβέντες, κατάλαβα ότι το «άριστα» είναι άπιαστο όνειρο σε κάθε αποστολή της μητρότητας.
Ακόμα και οι γυναίκες που επιμένουν, και τα καταφέρνουν, με τον αποκλειστικό θηλασμό μπορεί να νιώθουν άσχημα, είτε για τα νεύρα και το άγχος που τις κυριεύουν στους πρώτους, άυπνους μήνες με το μωρό είτε, για παράδειγμα, επειδή έπαθαν μαστίτιδα και χρειάστηκε να πάρουν φάρμακα. Κάποιες νιώθουν άσχημα γιατί δεν μπορούν να θηλάσουν καθόλου, για διαφορετικούς λόγους η καθεμία, ενώ άλλες, όπως εγώ, επειδή καταφεύγουν στα συμπληρώματα.
Και όλες μα όλες οι γυναίκες που θηλάζουν ζορίζονται με τον αποθηλασμό.
Υπάρχουν γυναίκες που θηλάζουν μέχρι το μικρό τους να γίνει δύο χρονών και όταν αρχίζουν τις προσπάθειες να αποθηλάσουν πιέζονται, καθώς νιώθουν ότι στερούν, και από το παιδί τους και από τις ίδιες, μια ενστικτώδη και απόλυτα φυσική ρουτίνα παρηγοριάς, νανουρίσματος και bonding. Βλέπουν το παιδί τους να συνεχίζει να αναζητά επίμονα το στήθος τους, πιο εκφραστικά πλέον στη νηπιακή ηλικία του, και αισθάνονται «κακές μητέρες» γιατί του το αρνούνται.
Υπάρχουν, από την άλλη, γυναίκες που νιώθουν πικρία και θυμό, προς τον εαυτό τους ή/και τους εργοδότες τους, γιατί αποθήλασαν «νωρίς», καθώς έπρεπε να γυρίσουν σύντομα στη δουλειά ή, απλά, θέλησαν να εξασφαλίσουν μερικές πιο χορταστικές νύχτες ύπνου χωρίς τα συνεχή διαλείμματα για θηλασμό.
Και σαν να μη μας έφταναν οι τύψεις με τις οποίες μαστιγώνουμε τον εαυτό μας, βομβαρδιζόμαστε και με κριτικές, έμμεσες ή άμεσες, από άρθρα, ομιλίες και φίλους που εξυμνούν τα αναντικατάστατα οφέλη του μητρικού γάλακτος. Ή με κριτικές προς τις μαμάδες που συνεχίζουν να θηλάζουν το παιδί τους σε μια ηλικία που υποτίθεται ότι πρέπει να έχει απογαλακτιστεί, κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Θυμάμαι τις πρώτες μέρες μετά τον αποθηλασμό, πόσο μου έλειπαν εκείνες οι στιγμές γαλήνης που ο χρόνος έμοιαζε να σταματάει ενώ κρατούσα το γιο μου αγκαλιά βλέποντάς τον να πίνει γάλα από το στήθος μου, να με κοιτάει με ένα βλέμμα απόλυτης αφοσίωσης και, τελικά, να αποκοιμιέται ήρεμα πάνω μου. Υποθέτω ότι αυτή η νοσταλγία είναι ακόμα πιο έντονη για τις γυναίκες για τις οποίες η ρουτίνα θηλασμού διαρκεί ακόμα περισσότερους μήνες από τη δική μου, ίσως και χρόνια.
Τι μένει, όμως, τελικά; Βαθιά ευγνωμοσύνη, έστω και αν κατάφερες να θηλάσεις μόνο για μία μέρα, να δώσεις στο μικρό σου μόνο μία σταγόνα μητρικού γάλακτος. Και αν δεν κατάφερες να θηλάσεις καθόλου, νιώθεις ευγνωμοσύνη για όλες τις άλλες εμπειρίες που έχεις μοιραστεί, και συνεχίζεις να μοιράζεσαι καθημερινά, μαζί του.