Πάλη μέχρι τελικής πτώσης, αγώνας με στόχους, αγώνας δρόμου, ακόμα και παιχνίδι με τα Playmobil. Ο γιος μου μπορεί να έχει μία δεκαετία διαφορά από τον μεγάλο ξάδερφό του, αλλά κάθε φορά που συναντιούνται το χάσμα γεφυρώνεται κάπου στη μέση: ο έφηβος επιστρέφει για λίγο στην παιδική ηλικία του, το νήπιο γίνεται «αντράκι» και κάπως έτσι μπορούν να περάσουν παρέα αρκετές ώρες διασκέδασης και γέλιου.
Στις οικογένειες που ολοένα μικραίνουν, σε μια κοινωνία όπου τα μοναχοπαίδια δεν είναι πλέον η ηχηρή εξαίρεση, τα ξαδέρφια έρχονται συχνά να αναπληρώσουν το κενό. Αλλά ακόμα και τα παιδιά με αδέρφια επωφελούνται από την παρέα με τα ξαδέρφια τους – με τα οποία, παρεμπιπτόντως, ίσως έχουν μικρότερη διαφορά ηλικίας ή μπορεί να ταιριάζουν περισσότερο ως φίλοι. Σε κάθε περίπτωση, «τα ξαδέρφια γίνονται επιπρόσθετες πηγές συναισθηματικής υποστήριξης» όπως επιβεβαιώνει η Dr. Kristina S. Brown του Τμήματος Θεραπείας Ζεύγους και Οικογένειας στο Πανεπιστήμιο Alder (Σικάγο).
Στις οικογενειακές γιορτές τα ξαδέρφια χτίζουν κοινές αναμνήσεις και σημεία αναφοράς – μικρότερα σκαρώνουν σκανδαλιές, μεγαλύτερα συνωμοτούν για να κάνουν την εφηβική επανάστασή τους απέναντι σε γονείς και θείους και μοιράζονται μυστικά. Αλλά τα ξαδέρφια καταφεύγουν το ένα στο άλλο και στα δύσκολα, ξέροντας ότι, συνήθως, θα βρουν ανταπόκριση.
Γιατί όπως επιβεβαιώνει μια μελέτη του 2013 (British Journal of Psychology), το αίμα νερό δεν γίνεται: είναι πιθανότερο να δείξουμε αλληλεγγύη σε έναν συγγενή παρά σε έναν φίλο μας – ακόμα και όταν με τον συγκεκριμένο συγγενή δεν μας ενώνουν πολύ στενοί συναισθηματικοί δεσμοί. Ίσως επειδή - υποθέτει η Brown - είμαστε γενετικά προγραμματισμένοι να έχουμε επαφές με την οικογένειά μας ή, απλά, μιμούμαστε τους γονείς μας, που δεν διστάζουν να συμπαρασταθούν στους γονείς των ξαδερφιών μας (ως αδέρφια ή ξαδέρφια μεταξύ τους και οι ίδιοι).
Επιπλέον, η ξαδερφική σχέση, σε αντίθεση με την αδερφική, δεν υφίσταται την τριβή της καθημερινής συγκατοίκησης ούτε έχει «αναγκαστικό» χαρακτήρα, καθώς από τα δεκάδες ξαδέρφια μας μπορούμε να επιλέξουμε να κάνουμε παρέα με εκείνα που μας ταιριάζουν περισσότερο. Κατά κάποιον τρόπο, τα ξαδέρφια είναι δυο φορές αδέρφια.
Έτσι, η Brown συμβουλεύει να φέρνουμε σε επαφή τα παιδιά μας με τα ξαδέρφια τους, και όχι μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις όπως σε μεγάλες οικογενειακές εκδηλώσεις όπου η χαοτική ατμόσφαιρα αφήνει μικρό περιθώριο στα ξαδέρφια να έρθουν πιο κοντά. Η ειδικός πιστεύει ότι πιο ουσιαστικές σχέσεις χτίζονται μέσα από την καθημερινότητα – για παράδειγμα μπορούμε, αν φυσικά το επιτρέπει η απόσταση, να κανονίσουμε με την ξαδέρφη μας να πηγαίνουμε τα παιδιά μας στο ίδιο άθλημα ή να οργανώνουμε συχνά playdates.
Αλλά ακόμα και αν οι συγγενείς μας βρίσκονται διασκορπισμένοι στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, μπορούμε να δίνουμε ραντεβού κάθε καλοκαίρι στον ίδιο προορισμό. Οι καλοκαιρινές αναμνήσεις είναι μικρότερες σε διάρκεια αλλά πιο δυνατές από τη ρουτίνα.
Επιτρέποντας στα παιδιά μας να γνωρίσουν καλά τα ξαδέρφια τους τούς αφήνουμε την καλύτερη κληρονομιά: μια σχέση που μπορεί να τα συντροφεύει για μια ζωή. Τους δίνουμε, παράλληλα, το παράδειγμα να κάνουν μελλοντικά το ίδιο και με τα δικά τους παιδιά, με τα εγγόνια μας, ώστε να μη σπάσει η πολύτιμη αλυσίδα των συγγενικών δεσμών.
Από τη Γεωργία Καρκάνη
