Τι γιορτάζουμε και πώς προετοιμάζουμε τα παιδιά μας; Ζητήσαμε από την ψυχολόγο Αλεξία Βερνίκου να μας καθοδηγήσει.
Τι γιορτάζουμε το Πάσχα, μαμά;
Ο γενικός κανόνας: Απαντάμε πάντα με ειλικρίνεια, ανάλογα με την ηλικία και την ωριμότητα του παιδιού και, βέβαια, σύμφωνα με τα πιστεύω μας και το «μήνυμα» που θέλουμε να περάσουμε στο παιδί μας. Για παράδειγμα, μια οικογένεια που πιστεύει βαθιά θα μπει ενδεχομένως σε λεπτομέρειες. Στις μικρότερες ηλικίες μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την προσέγγιση της αφήγησης σαν παραμύθι και να μιλήσουμε στο παιδί για το Πάσχα σαν συνέχεια των Χριστουγέννων. Μπορούν να μας βοηθήσουν σε αυτό σχετικά παιδικά βιβλία. Δίνουμε απλές, σύντομες και σαφείς εξηγήσεις. Είναι σημαντικό να καθησυχάσουμε και να εξηγήσουμε στο παιδί πως ο Χριστός είναι ο μόνος που μπορεί να αναστηθεί και να ξαναζήσει, γιατί είναι ο γιος του Θεού. Πρέπει να γίνει σαφές πως, όταν κάποιος άνθρωπος πεθαίνει, δεν ξαναζεί.
Σε ποια ηλικία
Εφόσον ζούμε στην Ελλάδα, είναι απαραίτητο να μιλήσουμε στο παιδί μας για τα έθιμα, τις παραδόσεις αλλά και το θρησκευτικό κομμάτι πριν πάει σχολείο. Στις μικρές ηλικίες τα παιδιά αντιλαμβάνονται το Πάσχα ως μια εποχή που παίρνουν δώρα, λαμπάδα και σοκολατένιο αυγό από τη νονά και τον νονό.
Το βράδυ της Ανάστασης
Αν αποφασίσουμε να πάρουμε μαζί μας το παιδί στην εκκλησία το βράδυ της Ανάστασης, καλό είναι να το έχουμε προετοιμάσει, περιγράφοντάς του τη διαδικασία. Συγκεκριμένα, ότι στις 12, όταν πει ο παπάς «Χριστός Ανέστη!», θα ανάψουμε τις λαμπάδες και πως εκείνη την ώρα θα ακουστούν βεγγαλικά. Αυτά μοιάζουν με πυροτεχνήματα, κάνουν πολύ θόρυβο και τα πετούν κάποιοι άνθρωποι για να γιορτάσουν τη χαρά της Ανάστασης. Είναι απαραίτητο να γνωρίζει πως θα έχει πολύ κόσμο μέσα κι έξω από την εκκλησία και γι’ αυτό κρατάμε το χέρι της μαμάς και του μπαμπά.
Έθιμα και παραδόσεις
Αν στο σπίτι μας κρατάμε τις παραδόσεις, βοηθάει να εξηγήσουμε στα παιδιά, πάντα με απλό τρόπο, γιατί βάφουμε κόκκινα τα αυγά, γιατί φτιάχνουμε κουλουράκια και γιατί σουβλίζουμε το αρνί.
* Η εικόνα του αρνιού στη σούβλα μπορεί να είναι τρομακτική για κάποια παιδιά. Στην περίπτωση αυτή δείχνουμε ενσυναίσθηση και εξηγούμε λίγο παραπάνω.
Οι δύσκολες ερωτήσεις
Μαμά, θα πεθάνεις κι εσύ, θα πεθάνω κι εγώ; Μπορεί, με αφορμή το Πάσχα, κι επειδή είναι διάχυτη μια ατμόσφαιρα πένθους, να προκύψουν δύσκολες ερωτήσεις, όπως αυτή. Τότε απαντάμε καθησυχαστικά αλλά και με ειλικρίνεια. Μπορούμε να πούμε, για παράδειγμα: «Όλοι οι άνθρωποι πεθαίνουν, άρα κι εσύ κι εγώ θα πεθάνουμε κάποια στιγμή. Όχι όμως σύντομα, αλλά ύστερα από πολλά χρόνια. Αφού μεγαλώσεις και τελειώσεις το σχολείο, κάνεις παιδιά και εγγόνια, και αφού μεγαλώσεις τόσο, που τα μαλλιά σου θα έχουν ασπρίσει, και θα χρειάζεσαι μπαστούνι για να περπατήσεις, και θα είσαι πια –σχεδόν– 100 χρονών. Δεν χρειάζεται να ανησυχείς τώρα γι’ αυτό. Οι άνθρωποι πεθαίνουν όταν η καρδιά τους είναι τόσο αδύναμη, που σταματάει να χτυπάει. Το σώμα τους δεν έχει δύναμη πια, όπως έχει το δικό μας τώρα».
Μαμά, υπάρχει Θεός; Είναι σημαντικό να μοιραστούμε πρώτα τα πιστεύω της δικής μας οικογένειας. Σε δεύτερο χρόνο εξηγούμε ότι υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν και άλλοι που δεν πιστεύουν, και ότι ο Θεός δεν είναι ίδιος για όλους. Μπορούμε να ρωτήσουμε το παιδί μας πώς εκείνο φαντάζεται τον Θεό και να μιλήσουμε για μία μεγαλύτερη δύναμη που μας προστατεύει και μας βοηθάει. Σε μεγαλύτερες ηλικίες, είναι σημαντικό να πούμε για το πώς εμφανίζεται ο Θεός στους διάφορους πολιτισμούς και μέσα από τις διάφορες θρησκείες.
Η Αλεξία Βερνίκου είναι ψυχολόγος και οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2022 στο 12 τεύχος του BOOM
